APPELS EN PEREN
De fantasiewereld van RUDOLF VALSTER
Het is nog een paar dagen voor de opening van de nieuwe expositie met werk van Rudolf Valster. Bij toeval loop ik langs de galerie en zie dat de kunstenaar er al bezig is met inrichten. Zijn werk ligt op de vloer en een paar werken hangen al, maar de meeste wanden zijn nog leeg.
Rudolf vertelt me over zijn werk. Het is een ingewikkeld verhaal. Over hoe het werk tot stand komt. Maar het gaat uiteindelijk over wat we straks bij de expositie aan de wand zien hangen.
Hij vertelt hoe hij vroeger veel nauwkeuriger werkte. Precies de werkelijkheid op het papier nabootste. Nu is hij veel vrijer geworden. Hij laat het werk als het ware van zelf ontstaan. Een spontaan gebeuren. De werken die hij hier exposeert zijn met een spons gemaakt. Een ruwe natuurspons die zichzelf als het ware ontvouwt na vochtig te zijn gemaakt. Met deze spons heeft hij een reeks van schilderijen gemaakt die daar voor me op de grond liggen. Ik denk dat er wel 12 grote vellen papier liggen waarop steeds hetzelfde onderwerp te zien is. De voorstellingen verschillen echter van elkaar. Steeds zie je op de vellen papier een soort van parachute of is het een kwal? Het speelt zich af onder water, dat zie ik wel. Dus het zal een kwal zijn. De grillige spons geeft een volstrekt eigen afdruk op het papier. Met verf in verschillende kleuren. Maar is het wel verf ? Je ziet wat je ziet maar wat het is weet je niet.
Waar Rudolf ooit zich concentreerde op de perfecte voorstelling lijkt hij nu plezier te hebben in het toevallige proces waarin de voorstellingen als vanzelf ontstaan. Maar misschien is juist zijn lange ervaring er de oorzaak van dat hij met zoveel ogenschijnlijk gemak voorstellingen laat ontstaan.
Even verderop in de zaal hangt een groot werk aan de wand. Ook op papier. Het stelt een boom voor. De boom is gehuld in het donker en toch valt er licht op. Er groeien voorjaarsknoppen in de boom. Het licht valt vanuit een onbekende bron op de boom.
Het is een werk van 35 jaar geleden. En nog in zijn geheel geschilderd. Wel is hij dan al bezig met dat licht en donker in zijn werk.
Maar daarna is hij afdrukken gaan maken van planten en bomen waar we hier heel wat voorbeelden van zien. Door een bepaalde chemische toevoeging aan het papier reageert het op licht. Dat wat op het papier ligt wordt niet belicht en blijft wit. Het belichte deel wordt echter blauw.
Later in de week keer ik terug en zie de expositie voltooid. Er hangen meerdere werken met dit wit en blauw, meestal een plant of boom voorstellend.
Om het nog ingewikkelder te maken voegt hij zo nu en dan als nog verf of krijt aan het werk toe. Op die manier accentueert hij bepaalde delen van het werk waardoor die delen een extra klemtoon krijgen. Eigenlijk weet je nooit wat voor materialen hij allemaal gebruikt in zijn werk. Het blijft daardoor raadselachtig. Het lijkt een beetje op toveren wat hij doet.
In de hoek zie ik een man met een haaienkop over zijn hoofd staan. Het is het enige object in deze expositie en omdat het een persoon is lijkt hij direct een rol te spelen in dit hele gebeuren om hem heen.
Langzaam ontstaat er in mijn hoofd een idee over de voorstelling die hier straks plaats lijkt te gaan vinden. En het wordt vast een levendig verhaal. Waarin we worden meegenomen in de diepte van de zee waar kwallen en haaien hun dagelijkse leven hebben.
Op de oever naast het meer staat een boom in het donker te bloeien.
Ik denk dat Rudolf een verhaal aan het vertellen is. Over een werkelijkheid die vast en zeker ergens bestaat. In de diepte van de zee. Een sprookjeswereld. Wij zien die wereld doorgaans niet omdat hij ver verwijderd is van onze mensenwereld. Maar de fantasie van Rudolf schept zo’n wereld vlak voor onze neus. Hij zet zijn fantasie aan het werk en er ontstaat een droomwereld die hij in beeld brengt. Alsof alle wezens in deze zaal met elkaar een bestaan leiden. Waarbij de variatie in technieken een wonderlijke wereld schept die levend lijkt en uit zichzelf bestaat.
De kleine werken waarin ook kleur zit wekken de indruk kunstwerken te zijn uit de 17e eeuw. Ze doen denken aan de Hollandse meesters.
Bij nader inzien blijken ze afdrukken te zijn van bloemen of citroenschillen die zijn aangedikt met wat verf. Het klinkt haast prozaisch. Maar wat een effect hebben ze. Direct uit de gouden eeuw afkomstig, zo lijkt het.
Wat is die Rudolf eigenlijk ? Een uitvinder die allerlei middelen door elkaar heen gebruikt en mengt, of toch vooral een kunstenaar die prachtige werken maakt. Die door zijn techniek tot wondertjes worden. Wie het weet mag het zeggen. Boeiend is het wel.
Kees Hordijk
Geef een reactie